Cha mẹ nào cũng mong muốn con mình có chiều cao lý tưởng. Vậy bạn đã biết chiều cao của trẻ phát triển như thế nào chưa? Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ? Làm thế nào để trẻ đạt được chiều cao lý tưởng? Đặc điểm tăng trưởng chiều cao của trẻ Các giai đoạn phát triển chiều cao của trẻ. Có 3 giai đoạn cơ thể tăng trưởng về chiều cao: Giai đoạn trong bào thai: trong 9 tháng mang thai, nếu người mẹ được ăn uống tốt, tăng từ 10 – 12 kg thì con sẽ đạt được chiều cao 50cm lúc chào đời. · Giai đoạn sơ sinh đến 3 tuổi: trong 3 tháng đầu, mức tăng trưởng trung bình là khoảng 3-4 cm/ tháng - Từ 3 - 6 tháng , mức tăng là 2,5cm/ tháng - Từ 6 – 9 tháng, mức tăng là 1,5 – 2cm/ tháng - Từ 9 – 12 tháng, mức tăng là 1 – 1,5cm/ tháng 12 tháng đầu trẻ tăng 25cm, 2 năm tiếp theo mỗi năm trẻ cao thêm được 8 – 10 cm nếu được nuôi dưỡng tốt. Như vậy sau 1 năm, chiều cao của trẻ đạt mức 75 – 78cm, trung bình bé trai cao khoảng 75,7cm, bé gái khoảng 74cm. Chiều cao của các bé gái trong năm đầu tiên thường ít hơn các bé trai khoảng 1,5cm. Từ 3 – 10 tuổi ở trẻ gái và 3 -13 tuổi ở bé trai: trẻ chỉ tăng 6 – 7cm/ năm · Giai đoạn dậy thì: bình thường con gái từ 10 – 13 tuổi và con trai từ 13 – 17 tuổi. Trong giai đoạn dậy thì, nếu được nuôi dưỡng tốt sẽ có 1- 2 năm chiều cao tăng vọt từ 8 – 12cm mỗi năm. Những chúng ta không thể biết chính xác năm đó là năm nào nên vẫn phải đảm bảo dinh dưỡng tốt cho trẻ suốt trong thời gian dậy thì để trẻ phát triển. Sau thời kỳ dậy thì, cơ thể trẻ có thể tăng chiều cao nhưng tốc độ rất chậm. Người ta thường ước tính chiều cao của trẻ khi trưởng thành sẽ gấp đôi chiều cao lúc 2 tuổi (chẳng hạn lúc 2 tuổi trẻ cao 82cm, thì lớn sẽ cao 1,64 m). Hoặc chiều cao lúc trưởng thành bằng chiều cao lúc 10 tuổi nhân với 1.25 (ví dụ khi 10 tuổi trẻ cao 1,4m thì lúc trưởng thành sẽ cao 1,75m). Qua đó chúng ta thấy sự chăm sóc nuôi dưỡng trong các giai đoạn mang thai, 3 năm đầu và giai đoạn dậy thì là rất quan trọng để phát triển chiều cao của trẻ. Cách đo chiều cao của trẻ · Đối với trẻ dưới 24 tháng, để trẻ nằm ngửa trên 1 thước đo gỗ , đầu chạm sát 1 cạnh của thước đo. Một người giữ đầu trẻ thẳng, mắt nhìn lên trần nhà, một người giữ 2 đầu gối của trẻ duỗi thẳng và đưa mảnh gỗ áp sát 2 gót bàn chân , bàn chân thẳng đứng. Đọc kết quả và ghi theo đơn vị là cm với 1 số lẻ. · Đối với trẻ trên 24 tháng, để trẻ đi chân không, đứng thẳng, quay lưng vào tường, đầu, hai vai, mông, bắp chân, gót chân áp sát tường , mắt nhìn thẳng ra phía trước, 2 tay xuôi theo thân hình. Dùng bảng gỗ áp sát đỉnh đầu, vuông góc với thước đo. Chiều cao đứng và nằm có thể chênh nhau 1-2 cm. Chiều cao của trẻ phụ thuộc vào những yếu tố nào? Một số nghiên cứu cho thấy chiều cao của con người ảnh hưởng bởi các yếu tố dinh dưỡng (32%), di truyền (23%), rèn luyện thể lực (20%), môi trường sống, ánh nắng, bệnh tật, giấc ngủ…Đặc biệt nếu được nuôi dưỡng tốt, trong cùng 1 gia đình, thế hệ sau luôn có chiều cao vượt hơn thế hệ trước. · Yếu tố dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng: cơ thể trẻ cần các chất dinh dưỡng để cấu tạo, phát triển cơ thể cũng như để hoạt động. Vì vậy, trẻ cần được cung cấp đủ năng lượng với 4 nhóm chất đạm, tinh bột, chất béo và vitamin, khoáng chất. Chiều cao có thể phụ thuộc chủ yếu vào sự phát triển của bộ xương, vì vậy ngoài protein, còn rất nhiều loại vitamin và khoáng chất liên quan như vitamin D, canxi, photpho, vitamin A, sắt và kẽm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển chiều cao. · Bệnh tật ở trẻ - Các loại bệnh mãn tính và bẩm sinh như tim bẩm sinh, đau dạ dày…cũng là 1 trong những nguyên nhân cản trở sự phát triển chiều cao của bé. - Mắc các bệnh truyền nhiễm khuẩn cấp tính cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị giảm sút chiều cao. Trẻ có nguy cơ sút giảm tới 8,2cm chiều cao nếu vừa bị tiêu chảy, vừa có giun sán trong người. · Các hoạt động thể chất: tập luyện thể thao là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển chiều cao của trẻ. Vận động giúp hệ tuần hoàn ổn định , cải thiện và giúp xương phát triển tốt. Trẻ được chơi các môn thể thao như bóng rổ, bóng chuyền, bơi lội… thường cao hơn. Cha mẹ cần khuyến khích và tạo điều kiện cho trẻ vận động, luyện tập ít nhất một giờ mỗi ngày. · Tình trạng giấc ngủ: với trẻ giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng và nó ảnh hưởng tới chiều cao - Trẻ sơ sinh thường ngủ 20 tiếng, 2 – 6 tháng cần ngủ đủ 15 – 18 tiếng, 6 – 18 tháng ngủ đủ 13 – 15 tiếng, 18 tháng đến 3 tuổi nên ngủ 12 – 13 tiếng và trẻ từ 3 – 7 tuổi nên ngủ 11 – 12 tiếng mỗi ngày - Nên cho trẻ ngủ trước 22h đêm, một giấc ngủ sâu từ 22h – 3h là lúc cơ thể tiết ra hooc-mon tăng trưởng cao nhất. · Yếu tố môi trường và xã hội - Khoảng 20% chiều cao phụ thuộc vào môi trường sống và điều kiện sống - Chiều cao phụ thuộc vào sự tăng trưởng của xã hội về dịch vụ chăm sóc sức khỏe có sẵn. Điều này giải thích vì sao chiều cao trung bình của các nước phát triển cao hơn so với các quốc gia khác Các bậc cha mẹ nên làm gì để trẻ phát triển chiều cao tốt Riêng yếu tố di truyền thì không thể tác động được, tuy nhiên nếu bố mẹ thấp, bạn vẫn hi vọng con mình sẽ cao nếu như áp dụng các biện pháp sau: Chế độ dinh dưỡng: có ảnh hưởng lớn nhất đến sự phát triển chiều cao, thể chất và trí tuệ của trẻ. Phụ nữ khi mang thai ngoài việc ăn uống đầy đủ các dinh dưỡng cần chú trọng đến việc bổ sung các loại vitamin để giúp thai nhi phát triển tốt. Các loại vitamin có nhiều trong rau xanh, trái cây chín, thịt, cá, trứng, sữa… Khi cần bạn nên đi khám để được bác sĩ chỉ định cho dùng thêm các vitamin và khoáng chất tổng hợp như vitamin A, D, C, nhóm B, canxi, magie, sắt… Khi trẻ chào đời, bạn cần nuôi dưỡng trẻ với một chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ năng lượng giúp cơ thể trẻ khỏe mạnh và tăng trưởng liên tục. Các chất dinh dưỡng quan trọng giúp tăng chiều cao gồm: · Chất đạm (protein): rất cần để cơ thể tăng trưởng và phát triển. Nếu trẻ ăn không đủ protein sẽ ngưng tăng trưởng, sụt cân, rối loạn tiêu hóa, dễ mắc bệnh và hậu quả là chậm phát triển chiều cao. Thức ăn chứa nhiều đạm là thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đậu nành. · Canxi: khoáng chất quan trọng trong cấu trúc xương (chiếm 99%), làm cho xương vững chắc và giúp trẻ phát triển chiều cao. Nhu cầu canxi thay đổi theo tuổi , trung bình trẻ từ 6 tháng -18 tuổi cần khoảng 400 – 700 mg Ca/ngày, muốn vậy bạn cần cho con uống từ 500 – 750mg sữa mỗi ngày. Thức ăn có nhiều canxi gồm sữa, cá, tép, tôm, cua, nghêu, sò, ốc, hến, đậu hũ, các loại rau. Vitamin A: rất cần thiết cho sự tăng trưởng của trẻ, giúp hình thành khung xương… Thiếu vitamin A trẻ bị quáng gà, chậm lớn và không cao. Thức ăn nhiều vitamin A là gan các động vật, cá, bò, lợn, dê, sữa, lòng đỏ trứng, rau lá xanh đậm, củ quả chín có màu đỏ, vàng như cà rốt, gấc, đu đủ, xoài chín, cam, đào… · Vitamin D: giúp cơ thể hấp thụ canxi, giúp tăng tổng hợp chất protein chuyên chở canxi trong máu. Cơ thể hấp thụ vitamin D từ thức ăn như dầu gan cá thu, sữa, bơ, phomai, trứng, gan, tôm… và da tự tổng hợp vitamin D dưới tác dụng của ánh sáng. Vì vậy ngoài việc cho con ăn thức ăn có nhiều vitamin D, bạn cần cho con “tắm nắng” buổi sáng từ 15-30 phút mỗi ngày, cường độ ánh sáng nhẹ và diện tích da bộc lộ càng lớn càng tốt. Tăng cường rèn luyện thể lực: sự vận động của cơ bắp sẽ kích thích, đẩy mạnh quá trình chuyển hóa năng lượng, trao đổi chất, thúc đẩy tăng trưởng cơ thể, tăng cường lượng canxi vào mô xương, giúp xương vững chắc hơn và phát triển tốt hơn. Vì lợi ích như vậy bạn cần hướng dẫn và tạo cho con thói quen tập thể dục hàng ngày với những bài tập vừa sức, phù hợp với độ tuổi của con bạn. · Đảm bảo giấc ngủ ngon cho trẻ: ngủ ngon, ngủ sâu giúp cơ thể tiết hooc-mon tăng trưởng, giúp tăng hấp thụ canxi, kích thước xương dài ra và phát triển thể chất toàn diện. Số giờ ngủ tùy thuộc nhu cầu của mỗi lứa tuổi, song nhìn chung trẻ cần ngủ trên 8 giờ một ngày. Chăm sóc y tế: bạn cần cho con tiêm phòng đầy đủ theo chương trình tiêm chủng mở rộng để con bạn được bảo vệ khỏi các bệnh nguy hiểm. Việc giữ gìn vệ sinh thân thể , vệ sinh an toàn thực phẩm sẽ giúp con bạn ít bị các bệnh nhiễm khuẩn, ngộ độc, nhờ đó mà con bạn có điều kiện lớn nhanh hơn. Xem thêm chiều cao của trẻ tại : grow.com.vn/dong-hanh-cung-con